Endodonti
Oral Endodonti Nedir?
Endodonti, diş hekimliğinin bir dalı olup kanal tedavisi ile birlikte uygulanır. Dişin iç kısmındaki damar ve sinir gibi dokuların aynı zamanda diş çevresindeki dokularda oluşan hastalıklarla ilgilenir. Endodonti; dişlerin beyazlatılması, travmaya maruz kalan dişlerin tedavisi ve bunlar gibi birçok diş hastalıklarının tedavisiyle uğraşır.
Dişler, sindirim sistemin başladığı ilk organdır. Bu nedenle birçok besin dişlere direkt temas ediyor. Vücudumuzda dişler birçok rahatsızlığın oluşumuna zemin hazırlayacak yapıdadır. Endodontinin ilgilendiği pulpa diş tabakalarından biridir ve diş içerisindeki kök kanalında bulunur.
Pulpa sinir ve kan damarları ile donatılmış yumuşak yapılı bir bölümdür. Geniş bir alanla ilgilenen endodonti bu tabakada oluşan hastalıkların tedavisini uygular.
Endodonti Nasıl Yapılır?
Mevcut diş enfeksiyonlarının diş pulpa tabakasına kadar inmişse endodonti bu dişin çekilmesini engeller. Eski uygulamalarda enfeksiyonlu diş çekilirdi ve kurtarılması mümkün olmamaktaydı. Endodonti bu denli hasar almış dişlerin tedavisini gerçekleştirir.
Endodonti işlemi esnasında pulpanın ve sinirlerin alınması gerçekleşir. Dişlerin içerisindeki enfeksiyon temizlenir. Daha sonra dişler doldurulup hasta eskisi gibi dişlerini kullanabilmektedir.
Bu uygulama sonrasında dişlerde sadece sıcak ve soğuk his hassasiyeti oluşur. Bu tedavi sonucunda diş kaybı önlenir ve diş tekrar kazanılır. Sinir dokusu zarar görmeye başlayan diş parçalara ayrılır ve bu boşluklara bakteriler yerleşir.
Çoğalan bakteriler dişe büyük hasarlar verirken diğer yandan diğer dişlere de sirayet edebilir. Endodonti diş çürüğüne müdahale etmediği durumlarda diş çürümesi ile birlikte çene kemiği de zarar görebilmektedir.
Endodontist, diş sinirleri ile ilgilenen diş hekimliğine verilen addır. İlk olarak diş röntgeni çekilerek hastalıklı diş saptanır. Daha sonra o bölgeye hekim tarafından lokal anestezi uygulanır. Bölgenin ıslanmaması amacı ile su geçirmeyen bir madde ile dişlerin etrafı kaplanır bu şekilde kanal tedavisi uygulanır.
Bölgeye ulaşmak için çok küçük delikler oluşturulur. Kuru ve geniş alan içerisinde hastalıklı bölgeye müdahale edilir. Hekim burada diş ve diş dışında oluşan bütün enfeksiyonları temizler. Hasarlı parçalardan diş tamamen arındırılır.
Arındırılmış alandaki boşlukların doldurulması gereklidir. Bu nedenle delik açılan diş iyice genişletilerek dişlerde doldurma işlemi tamamlanır. Genişletme işlemine kanal eğeleme adı verilmektedir. Dolgu işleminin ardında dişteki açılan delik kapatılmaktadır.
Endodonti Yöntemi Hangi Durumlarda Uygulanır?
Dişi derinlemesine inceleyen endodonti, diş ve çeneyi bütün olarak ele alır. Bu tedavi yönteminde diş kaybının önlenmesi esas alınır. Geniş kapsamlı diş enfeksiyonlarında diş ve diş çevresinin enfeksiyondan tamamen arındırılması sağlanır. Çene kemiğine kadar inen iltihaplanmalarda endodonti uygulaması sağlıklı sonuçlar vermektedir. Diş parçalanmalarındaki temizlenme işlemlerini de sağlamaktadır.
Hekim kararı ile diş çürükleri, çatlak dişler, köprülü ve takma dişler, derin diş çürükleri gibi rahatsızlarda endodonti tedavisi uygulanır. Halk arasında kanal tedavisi olarak da bilinir. Diş çürüklerinde direkt olarak başvurulan bir yöntemdir.
Kök kanallarındaki enfeksiyonlara kesin çözüm oluşturur. Diş çekimine gerek kalmadan hastalıklı ve ağrılı diş bu yöntemle kolaylıkla iyileştirilir.
Temizlenen dişlerin alanında oluşan boşluklara mutlaka doldurma işlemi yapılar hastanın dişleri eski haline kavuşturulur. Tüm dişlerde bakterilerden arındırılarak sararma, çürüme ve kararma gibi sorunlar giderilir.
Endodonti Sonrasında Ağrı
Dişin kurtarılması amacı ile uygulanan endodonti ne kadar hassas işlemlerden geçse de çok sık uygulanan bir tedavi yöntemi olmaktadır. Günümüzde yaygın olarak yaşanan diş sorunlardan biri diş çürüğüdür. Bu uygulama esnasında çürüğün yayılma durumundan kaynaklı hekim tarafından lokal anestezi uygulanır.
Dişin uyuşturulması ile tedaviye başlanılır. Bu sebeple tedavi aşamasında herhangi bir ağrı hissedilmez. Kanal tedavisi işlemlerinden sonra ilaç etkisi geçtikten sonra hafif ağrı ve sızı hissedilebilir. Bazı durumlarda ağız içerisinde ağrı veya sızının birkaç gün sürdüğü gözlemlenmektedir.
Dişlerde ki enfeksiyonların yayıldığı alana göre birkaç gün dişlerde uyuşma hissedilebilir. Ağrı veya sızının şiddetini dişin rahatsızlık boyutu belirler. Genellikle bu ağrılar geçici ve kesi kesik olmaktadır.
Endodonti Tedavisi Ne İşe Yarar?
Dişe eski işlevlerini kazandırmayı amaçlayan endodonti, dişleri kurtarmaya yarayan bir tedavi yöntemidir. Bu tedavi yöntemi ile dişlerin doğal yapısı korunur. Diş kaybının önlenmesini amaçlayan bu yöntem kalıcı tedavi yöntemlerindendir. Sadece diş değil diş çevresinin de enfeksiyonlardan arındırılması sağlanır.
Çene kemiğine kadar inen bakteri kaynaklı enfeksiyonlar, endodonti yöntemi ile tamamen arındırılır. Diş pulpasında ve çevre dokularda oluşan hasarlar en uygun teknikle giderilir. Endodonti yöntemi kırık, çürük, travma gibi sorunları olan dişlerde uygulanarak dişin tekrar kazanılması amaçlanır.
Kanal tedavisinde dişin ağız içerisinde ki konumu korunmaya çalışır. Bilindiği üzere diş çürükleri oldukça etrafa yayılan bir sorundur. Ağız ve yüz ayrısının tedavi sürecinde de endodontiden yararlanılır. Pulpa hastalıkların engellenmesi amaçlanır. Bu tedavi yöntemi sürekli tekrar eden diş enfeksiyonlarının yayılmasını önler.
Endodontik dişlerin beyazlatılması işlemleri de burada uygulanır. Kök kanalı tedavisinin ardından oluşan boşlukların giderilmesi sağlanır. Dolgu gereken dişlere dolgu işlemleri yapılarak dişe eski işlevleri tekrar kazandırılır. Dental travma geçirmiş dişlerin tedavisinde etkili bir diş tedavi yöntemi olmaktadır.
Endodonti Ne Kadar Sürer?
Hasar görmüş ve hastalıklı diş için endodontiyani kanal tedavisi kararı verilmiş ise bu dişin kurtarılabileceği anlamına gelir. Kanal tedavisi dişlerin enfeksiyondan arındırılması için uygulanan bir tedavi yöntemidir. Doğal diş yapısını korumak adına uygulanan bu yöntem kök kanalındaki bakterileri de dişlerden arındırmaktadır.
Diş çevresinde oluşan enfeksiyon kök kanalına yerleşen bakterilerin çoğalmasından kaynaklı oluşur. Pulpa bakteriyel bir enfeksiyondan zarar görülmüş ise bu durum hekim tarafından saptanması durumunda endodonti uygulanmasına karar verilir.
Dişteki kök kanal sayısına göre tedavi süresi değişkenlik gösterir. Aynı zamanda kök kanallarının zorluğu ve çene yapısı da bu süreyi değiştirebilir. Ortalama bir tedavi süresi söylemek gerekirse 3 kanallı bir diş için 1 veya 1,5 saat süre verilebilir.
Endodonti Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?
Derin diş çürüklerinin giderildiği endodonti tedavi sonrasında da her tedavi sonrasında olduğu gibi dikkat edilmesi gereken durumlar vardır. Tedavi tek seansta bitirilmektedir. Bu sebeple bazı hususlarda dikkatli olunması ile çabuk iyileşme gerçekleşir. Tedavi görülen dişin çok kullanılmamasına özen gösterilmelidir.
Tedavi sonrasında sıcak veya soğuk tüketimine dikkat edilmesi gerekir. Tedavinin tamamlanmasının ardından bir iki saat yiyecek veya içecek tüketiminde bulunulmamalıdır. Tedavi sonrasında birkaç gün ağız içerisinde ağrı ve sızı oluşabilir.
Bu sebeple birkaç gün ılık yemek tüketiminde bulunulmalı ve sert yiyeceklerin tüketiminden uzak durulmalıdır. Ağız bakımı ve hijyeni aksatılmamalıdır. Ağız bakımı aksatıldığı takdirde dişlerde enfeksiyon ve çürüme sorunları tekrar oluşabilir. Diş çürümelerinin önlemesinin en etkin yolu diş bakımı olduğu unutulmamalıdır.
Endodontiden Sonra Dişler Ne Kadar Kullanılabilir?
Dişin çekilmesi yerine kurtarılmasını amaçlayan endodonti yöntemi maliyeti en az diş uygulamasıdır. Diş tabakası olan pulpa dokusunun hasar alması ve dişin parçalanması gibi durumlarda uygulanması kaçınılmaz bir tedavi yöntemidir.
Temizlenen ve onarılan dişlerin eski formunun tekrar kazandırılması için dolgu işlemi yapılarak boşlukların giderimi sağlanır. Kanal tedavisi uygulanan dişler görünüm itibari ile diğer dişlerden ayırt edilmez. Bu sebeple endodontide estetik görünüm kaygısı oluşmaz.
Kanal tedavisi uygulanmış dişin tedaviden sonrada iyi bir bakım yapılmış ise ömür boyu kullanımı sağlanmaktadır. Tedavi uygulanmış dişte tekrar bakteri ve çürük oluşumunu ağız bakımı ile önlemiş oluruz.
Endodonti Başarısız Olabilir Mi?
Ağız ve dişi bakterilerden arındıran endodonti yöntemi günümüzde çoğu kişiye uygulanmaktadır. Dişleri kurtarmak ve eski yapısını kazanmak amacı taşıması ile herkese kolaylıkla uygulanmaktadır. Aksi durumlar ve hastadan kaynaklanan sebepler dışında çoğunlukla başarılı geçen ve iyi dönüşler alınan bir tedavi yöntemidir.
Tedavi sonrasında ağız bakımı sağlanmamış ve ihmal edilmiş dişlerde tekrar bir çürük oluşumu kaçınılmazdır. Sert gıdaların tüketimi ile dolgularda kırılmalar meydana gelebilir. Kök kanallarında bakteri türemesi ile birlikte tekrar bir enfeksiyon durumu söz konusu olabilir.
Tüm bunlar hastadan kaynaklı başarısızlık durumlarıdır. Diğer yandan kanal tedavisinin düzgün bir şekilde uygulanmaması bakterilerin üremesi için uygun ortam oluşturur.
Bu bakteriler daha sonra kök kanallarında enfeksiyon oluşumuna neden olur. Her ne kadar tedavinin başarısız olması küçük bir ihtimal dahi olsa kanal tedavisinin hata yapılmadan uygulanması gerekir.
Endodonti Yapılan Diş Tekrar İltihaplanır Mı?
Başarılı diş tedavi yöntemlerinden olan endodonti kolaylıkla uygulanılan bir yöntemdir. Başarı oranı oldukça yüksek olmakla beraber hata payı oldukça düşük bir uygulamadır. Bununla birlikte kişinin ağız bakımına dikkat etmemesi ve ağız hijyeninin aksatılması nedeniyle tedavi görmüş dişlerde tekrar sorunlar oluşabilmektedir.
Ağız içerisinde sert darbelerin alınması veya sert dokulu gıdanın tüketimi ile dolgularda kırılma görülür. Böylelikle hasta kaynaklı nedenlerden dolayı dişlerde tekrar bir iltihaplanma meydana gelebilir. Kök kanallarına tekrar bir bakteri sızıntısı olması ile buralarda da enfeksiyon oluşumu söz konusu olabilir.
Ayrıca kanal tedavisi tekrar uygulanabilir bir yöntemdir. Daha önceki dolgular tekrardan yenilenebilmektedir. Bu nedenle tedavi sonrasında hastanın dikkat etmesi gereken hususlar bulunmaktadır. Bu hususlara dikkat edilmesi ile dişlerde ve kök kanallarında herhangi bir rahatsızlığın yaşanması mümkün değildir.
Endodonti-Kanal Tedavisi Yapılmış Diş Ağrır Mı?
Sorunlu ve ağrılı dişlerin tedavisinde endodonti yöntemi uygulanmaktadır. Bu yöntemde sorunlu diş tamamen arındırılıp eski yapısına dönüştürülür. Bu işlemlerin ardından temizlenen dişte oluşan boşluklar hava almaması için dolgu işlemleri uygulanılır. Dişler herhangi bir ağrının oluşmasını engellemek amacı ile boşluk bırakmaksızın doldurulur.
Kanal tedavisi ağrılı bir işlem olmamaktadır. Yani hasta tedavi aşamasında herhangi bir ağrı hissetmemektedir. Fakat dişlerdeki enfeksiyon durumuna göre ağız içerisinde bir uyuşma sorunu yaşanabilir.
Köklere dağılan enfeksiyonun yayılımı ağrı şiddetini belirleyici bir sebebidir. Tedavi sonrasında birkaç gün süren ağrıların ardından daha sonra herhangi bir ağrı hissedilmemektedir.
Ağrım Geçmezse Ne Yapmalıyım?
Sıklıkla uygulanan endodonti tedavisinden sonra bölgede biraz ağrı hissedilmesi normaldir. Tedavi esnasında ağız uzun süre açık kaldığı için çenede bir uyuşma hissedilmesi de olağandır. Tedavi sonrasında hekim tarafından normalde olduğundan daha fazla ağrının hissedileceği saptanırsa ağrı kesici hastaya verilebilir.
Tedavi sonrasında çiğneme durumuna oldukça dikkat etmek gereklidir. Tedavi uygulanan diş üzerinde herhangi bir çiğneme işleminin yapılmaması gerekir. Sıcak ve soğuk dengesine dikkat edilerek gıda tüketiminde bulunulması gereklidir.
Ayrıca sert gıdaların tüketilmesi dolguya zarar verebilir ve ağrının şiddetini arttırabilir. Hekim kaynaklı ağrıların nedeni ise kök kanalının bakterilerden tam olarak arındırılmamasından dolayıdır.